Stanisław Wojciech Łukasiewicz, urodzony 23 kwietnia 1884 roku w Pińczowie, był wybitną postacią polskiej nauki i edukacji. Zmarł 9 listopada 1960 roku w Warszawie. Był profesorem oraz wykładowcą na wielu uczelniach wyższych w Polsce, gdzie nie tylko przekazywał swoją wiedzę, ale także aktywnie uczestniczył w organizacji życia akademickiego.
W szczególności, w latach swojej kariery, pełnił znaczącą funkcję jako dziekan Wydziału Mechanicznego Politechniki Lwowskiej. Jego wkład w rozwój kształcenia technicznego był nieoceniony, co znalazło swoje odzwierciedlenie w powołaniu go na stanowisko rektora Politechniki Gdańskiej, gdzie wpłynął na wielu studentów, inspirując ich do dalszego rozwoju w dziedzinie inżynierii i technologii.
Życie prywatne
Stanisław Łukasiewicz był synem Antoniego, który piastował stanowisko kasjera w Magistracie w Pińczowie, oraz córką burmistrza Wiślicy, Jadwigą z Nowakowskich. Jego życie osobiste było związane z Anną Szuba, z którą się ożenił w 1937 roku. Z tego małżeństwa przyszła na świat ich jedyna pociecha, syn, który niestety zmarł w latach 1941–1945.
Działalność naukowa i zawodowa
W latach 1902–1905 Stanisław Łukasiewicz był studentem Wydziału Mechanicznego Politechniki Warszawskiej. Niestety, uczelnia została zamknięta z powodu protestów od studentów, którzy domagali się polonizacji tej instytucji. W związku z tym Łukasiewicz przeniósł się na Politechnikę w Dreźnie, gdzie w 1911 roku z sukcesem zdobył dyplom, uzyskując wyróżnienie. Po ukończeniu studiów podjął pracę w Fabryce „B-cia Geislee, Okolski, S-ka” na różnych stanowiskach, poczynając od konstruktora i inżyniera montażowego, a kończąc jako kierownik biura konstrukcyjnego oraz rzeczoznawca.
W okresie 1912–1916 Łukasiewicz prowadził wykłady z maszynoznawstwa ogólnego oraz Silników wodnych i wiatrowych w ramach Kursów Wieczornych dla Techników na Wydziale Technicznym Towarzystwa Kursów Naukowych w Warszawie. Od 1915 roku pełnił również funkcję kierownika naukowego tej instytucji. Warto zaznaczyć, że był członkiem TKN w latach 1912–1916.
W momencie, gdy Politechnika Warszawska wznowiła swoją działalność w 1915 roku, Łukasiewicz rozpoczął pracę jako asystent, wykładając maszynoznawstwo na trzech wydziałach: Mechanicznym, Chemicznym oraz Inżynieryjnym. Pomiędzy 1919 a 1927 rokiem pracował na stanowisku zastępcy profesora w Katedrze Dźwignic. W 1927 roku przeniósł się do Lwowa, gdzie objął stanowisko profesora nadzwyczajnego w Katedrze Maszyn Dźwigowych i Urządzeń Transportowych na Politechnice Lwowskiej. W latach 1931–1932 pełnił funkcję dziekana Wydziału Mechanicznego.
We wrześniu 1937 roku został mianowany profesorem zwyczajnym i sprawował to stanowisko aż do kwietnia 1944 roku. Jako kierownik działów konstrukcyjnego i lotniczego, był zaangażowany w prace nad budową gmachów Wydziału Mechanicznego Politechniki Lwowskiej. Osobiste zainteresowania Łukasiewicza obejmowały lotnictwo oraz sport szybowcowy. Do 1939 roku prowadził Studium Lotnicze na Politechnice Lwowskiej.
W latach 1933–1939 był kierownikiem naukowym Instytutu Technik Szybownictwa i Motoszybownictwa, a także przewodniczącym Rady Naukowej Laboratorium Aerodynamicznego. Reprezentował Polskę na międzynarodowych kongresach Komisji Badań Szybowcowych, a także należał do Polskiego Towarzystwa Politechnicznego we Lwowie.
Po wojnie, od kwietnia 1944 roku aż do wybuchu powstania warszawskiego, prowadził wykłady na tajnej Politechnice Warszawskiej. Następnie wykładał na kursach politechnicznych w Częstochowie oraz na Politechnice Śląskiej z siedzibą w Krakowie. Po wojnie, we wrześniu 1945 roku, przybył do Gdańska jako organizator nowo powstałej Politechniki Gdańskiej, gdzie objął stanowisko profesora nadzwyczajnego w Katedrze Maszyn Dźwigowych i Przenośnikowych. Jego zaangażowanie obejmowało nie tylko wykłady, ale również dbałość o zabezpieczenie majątku uczelni oraz jej odbudowę. Od 8 września 1945 do 5 maja 1946 pełnił funkcję rektora PG.
Stanisław Łukasiewicz aktywnie kształtował program naukowy sekcji maszyn rolniczych oraz do obróbki drewna. Od września 1947 roku podjął pracę w Wyższej Szkole Inżynierskiej w Szczecinie jako profesor kontraktowy. Zrealizował sześć podręczników (1919-1934) i uczestniczył w wielu zjazdach inżynierów i mechaników z całej Polski. Był autorem licznych badań z zakresu urządzeń dźwigowych oraz kierownikiem prac badawczych dotyczących wytrzymałości napędów szybownictwa oraz meteorologii. Współpracował również przy projektach związanych z urządzeniami przeładunkowymi dla stoczni, portów, elektrowni oraz fabryk.
W 1953 roku uzyskał stopień doktora nauk technicznych. Po śmierci został pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 257-1-20).
Ordery i odznaczenia
W trakcie swojej wyjątkowej kariery, Stanisław Łukasiewicz został uhonorowany wieloma prestiżowymi nagrodami i odznaczeniami, które podkreślają jego wpływ i osiągnięcia.
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany dwukrotnie: w 1936 oraz 1959,
- Złoty Krzyż Zasługi, otrzymany 13 kwietnia 1929 roku.
Przypisy
- Sprawy Towarzystwa, „Czasopismo Techniczne”, 54 (15), 10.08.1936 r., s. 266–268 [dostęp 22.11.2020 r.]
- Cmentarz Stare Powązki: JADWIGA ŁUKASIEWICZOWA, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 10.02.2020 r.]
- Dziesięciolecie Wolnej Wszechnicy Polskiej TKN: sprawozdanie z działalności Towarzystwa Kursów Naukowych, 1906–1916, opracowali Ryszard Błędowski, Stanisław Orłowski, Henryk Mościcki, Warszawa 1917.
- M.P. z 1929 r. nr 94, poz. 224 „za zasługi nad organizacją szkolnictwa zawodowego, a w szczególności szkół technicznych”.
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Andrzej Dziubiński (1947–2019) | Zofia Neymanowa | Marian Binek | Jakub Józef Jakubowski | Konstanty Narkiewicz-Jodko | Bronisław Czerwiński | Czesław Olech | Artur BartosikOceń: Stanisław Łukasiewicz (1884–1960)